Top 10 tips voor starters bij de drinkautomaat
23. Dezember 2021 — Kalveren voederen, Producten, Drinkautomaten — #CalfExpert #Installatie #Service #Top 10 #DrinkautomaatDe belangrijkste dingen waarmee bij de ingebruikname van de CalfExpert rekening moet worden gehouden
Een nieuwe drinkautomaat moet uw werk verlichten en een gezonde kalveropfok ondersteunen. Met een nieuwe techniek zijn er echter ook altijd vragen die beantwoord moeten worden. In dit blog is de belangrijkste informatie samengevat zodat u goed voorbereid de samenwerking met uw CalfExpert-drinkautomaat aangaat. En ook oude rotten komen hier zeker nog de een of andere nuttige tip tegen.
In dit artikel gaat het over
-
1. Stroom, water, afvalwater en dataleiding voorbereiden
-
2. Melkleidingen en stroomvoorziening voor het HygiëneStation
-
3. De juiste groepsgrootte plannen
-
4. De planning van de bezetting van de kalvergroepen
-
5. Professionele installatie door de H&L-servicepartner
-
6. IJking van de drinkautomaat
-
7. Instelling van de voercurve
-
8. Aanleren van de kalveren
-
9. Reiniging en onderhoud
-
10. Diercontrole en interpretatie van de alarmlijsten
1. Stroom, water, afvalwater en dataleiding voorbereiden
In de buurt van de drinkautomaat moet een door een specialist geïnstalleerd en beveiligd stopcontact aanwezig zijn. De technische vereisten daarvoor vindt u in de montage-instructies en de gebruiksaanwijzing van de CalfExpert-drinkautomaten.
Ook de wateraansluiting dient zo dicht mogelijk bij de plaats van de automaat gemonteerd te zijn. Bij de watertoevoer moet u op de volgende dingen letten:
- Er moet een waterfilter worden gemonteerd omdat verontreinigingen in het water kleppen en andere technische componenten in drinkautomaten kunnen verstoren.
- Door hoge gehaltes aan ijzer en kalk in het water kunnen de boiler en andere technische componenten langdurig worden beschadigd. In deze gevallen dient te worden overwogen om de watertoevoer op het bedrijf te voorzien van een ontkalkings- en ontijzeringsinstallatie. Dat biedt ook voordelen bij het drinkwater omdat de dieren aan minder belastingen in hun drinken worden blootgesteld.
- Bij vorstgevaar moet ervoor worden gezorgd dat de watertoevoer naar de automaat permanent kan worden gewaarborgd. Korte slangen, isolatie of zelfs een trace verwarming kunnen in de winter voor een ononderbroken werking van de automaat zorgen.
Omdat de CalfExpert op de HygiëneStations drankresten en reinigingswater afvoert moet u op alle drinkstations afvoerbuizen installeren. De exacte plaats en afmetingen haalt u ook uit de informatie over de montage-instructies van de CalfExpert met HygiëneStation.
Het zou optimaal zijn wanneer er zich daarnaast in de standruimte onder het HygiëneStation een drainagegoot zou bevinden die ervoor zorgt dat urine en ander vocht snel worden afgevoerd. Dat vermindert de kiembelasting in deze ruimte enorm.
Om de CalfExpert ook op afstand te kunnen regelen is het nuttig om deze met het internet te verbinden. Daarvoor kunt u gebruikmaken van een LAN-kabelverbinding of hem verbinden met uw WLAN-netwerk. Zorg dus al bij de voorbereiding van de kalverstal voor een passende internetverbinding.
2. Melkleidingen en stroomvoorziening voor het HygiëneStation
Om ervoor te zorgen dat de melkslangen en kabels naar de drinkstations niet boven de voertafel lopen is het handig om ze door lege buizen rechtstreeks naar de HygiëneStations te leiden. Met name wanneer de stations verder van de CalfExpert verwijderd zijn is het gebruik van lege buizen aan te bevelen.
Idealiter kunt u de drinkautomaat op een kleine put met een rooster plaatsen. Vanuit de put lopen dan 4 lege buizen rechtstreeks naar de stations. Deze put kan ook als centrale afvoer dienen, waarin de afvoeren (zie punt 1) aan de individuele HygiëneStations weer in deze put teruglopen.
3. De juiste groepsgrootte plannen
Ook wanneer er aan een HygiëneStation probleemloos tussen de 20 en 30 kalveren van melk kunnen worden voorzien, moet u toegespitst op uw bedrijf overwegen hoeveel kalveren u in één groep wilt houden.
Over het algemeen geldt: hoe kleiner de groep, des te kleiner het risico van overdracht van ziektes. Er geldt echter ook: Hoe kleiner de groep, des te groter de behoefte aan ruimte en de werklast.
Ideaal zou zijn dat het leeftijdsverschil in een kalvergroep rond de 2-3 weken ligt. Daarom bepaalt het aantal afkalvingen per week hoeveel kalveren er daadwerkelijk in een groep worden gehouden.
Het kan natuurlijk voorkomen dat dit leeftijdsverschil niet kan worden aangehouden wanneer er niet genoeg kalveren worden geboren en de drinkstations goed bezet moeten zijn. Dan geldt: hoe groter het leeftijdsverschil, des te kleiner de groep! Zo kan ervoor worden gezorgd, dat ook jongere kalveren krijgen waar ze recht op hebben en het HygiëneStation ongestoord kunnen bezoeken.
Ook wanneer andere parameters zoals de hoeveelheid drank of het gebruik van QuadroFlex een rol spelen kan men ongeveer met de volgende aanbeveling voor groepsgroottes werken:
Leeftijdsverschil in een groep | max. aantal kalveren per groep |
---|---|
2-3 weken | 25-30 kalveren |
4-6 weken | 20-25 kalveren |
7-10 weken | 15-20 kalveren |
Wanneer er twee of meer HygiëneStations in een kalverhok zijn ondergebracht, hebben de kalveren de keuze en kunnen een vrij station kiezen wanneer een ander bezet mocht zijn. Daarom kunt u in dergelijke situaties wat meer kalveren per station houden.
4. De planning van de bezetting van de kalvergroepen
We gaan ervan uit dat de kalveren niet direct na de geboorte aan de drinkautomaat komen, maar pas na een periode van 2-3 weken in de individuele hokken of hokken voor kleine groepen.
Na het spenen van de melk moeten de kalveren nog minstens een week in de vertrouwde omgeving blijven voordat ze elders worden gehuisvest. Vervolgens moet er rekening worden gehouden met tijd voor uitmesten, reinigen en desinfecteren.
De volgende tabel biedt informatie over de planning voor de bezetting van kalvergroepen.
Tabel 1: Bezettingsplan van een CalfExpert met 4 HygiëneStations bij een drinkduur van 10 of 12 weken
Leeftijd van de kalveren (levensweek LW) | Hok 1 | Hok 1 | Hok 1 | Hok 2 | Hok 2 | Hok 2 | Hok 3 | Hok 3 | Hok 3 | Hok 4 | Hok 4 | Hok 4 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
10 weken voeren: | 3. LW | 4. LW | 5. LW | 6. LW | 7. LW | 8. LW | 9. LW | 10. LW | 11. LW gespeend | verwijderd | gereinigd | leeg |
12 weken voeren: | 4. LW | 5. LW | 6. LW | 7. LW | 8. LW | 9. LW | 10. LW | 11. LW | 12. LW | 13. LW gespeend | verwijderd | gereinigd |
Bij het voeren tot aan de 12e LW is de tijd voor reiniging een beetje krap. Daarom adviseren wij om deze kalveren pas na 3 weken aan de drinkautomaat te doen.
Wanneer er minder HygiëneStations worden gebruikt, er dus ook minder groepen zijn, zijn onvermijdelijk ook de leeftijdsverschillen in de groepen groter (zie punt 3.).
5. Professionele installatie door de H&L-servicepartner
De montage van de CalfExpert moet in ieder geval worden uitgevoerd door een gekwalificeerde servicemonteur van een servicepartner van Holm & Laue. Hij is verantwoordelijk voor de juiste opbouw van de automaat en de HygiëneStations. Tot de installatie behoort ook de verbinding van de individuele elementen van de CalfExpert (HygiëneStation-display, alarmlichten, volle melktanks, etc.) en de aansluiting van de WLAN’s van de CalfExpert op het eigen netwerk van de boerderij en de ijking van de automaat.
Na het ijken voert u met de monteur een algemene functiecontrole uit. Laat u door de monteur informeren over hoe u dat eenvoudig zelf kunt doen.
Houd daarbij ook rekening met de volgende dingen:
- een goed mengresultaat in de PowerMixer
- betrouwbaar aanzuigen van de melk naar de HygiëneStations tot kort achter de speenklep
- geen luchtaanzuiggeluiden bij het pompen van melk/water naar het HygiëneStation
- betrouwbare dosering van de voedersupplementen en reinigingsmiddelen
- onberispelijke herkenning van de transponder
6. IJking van de drinkautomaat
LET OP: Zonder een goede ijking kan de automaat niet optimaal voeren!
Na de installatie voert de servicemonteur een ijking uit. Wij adviseren u, als gebruiker, bij deze ijking aanwezig te zijn zodat u deze later zelf uit kunt voeren. De ijkingsprocedure wordt uitvoerig beschreven in het menu van de CalfExpert.
Houd voor de ijking het volgende gereed:
- digitale weegschaal met nauwkeurigheid van +/- 2 g
- een bak met een inhoud van ca. 3 l
- een stuk slang (ca. 20 cm lang) met een binnendiameter van 12 mm (voor het afvoeren van de hoeveelheden vloeistof van de wateruitloop in de bak)
Voer de ijking voor alle aangegeven opties uit. Er wordt geadviseerd om de ijking 2-3 keer te herhalen en vervolgens het gemiddelde van alle metingen als nieuwe ijkwaarde in te voeren.
Na ca. 4 weken voert u opnieuw een ijking uit, omdat na enige tijd de waarde van de doseerhoeveelheid veranderd kan zijn. Vervolgens adviseren we om de ijking om de 4 maanden te herhalen.
Een ongeplande ijking is altijd nodig wanneer
- het soort voer (bijvoorbeeld de melkvervanger of de supplementen) wordt veranderd.
- de waterdruk in de basis is veranderd, bijvoorbeeld door bouwmaatregelen.
- de CalfExpert en zijn componenten (HygiëneStations, etc.) verplaatst of veranderd worden.
7. Instelling van de voercurve
Stel, na overleg met uw voederadviseur, de door u gewenste voercurves in.
U dient de volgende basisregels bij het instellen in acht te nemen:
- Voer altijd voldoende melk!
Als onderste benodigde hoeveelheid moet u 12-15% van het lichaamsgewicht aanhouden. Dat wil zeggen dat een kalf met een lichaamsgewicht van 50 kg niet minder dan 6 l melk per dag moet krijgen. Bevredigende groeipercentages en een betere gezondheid bereikt u met meer melk (ca. 15-20% van het lichaamsgewicht). Na ca. 6 weken kunt u in kleine stapjes beginnen met het verminderen van de drank. Wij adviseren om kalveren tot een leeftijd van 10-12 weken melk te voeren.
- Voer niet te weinig en niet te veel melk in één maaltijd!
Voer minstens 1,5-2 liter melk per maaltijd. Bij geringe hoeveelheden per bezoek zijn de kalveren niet verzadigd en is hun zuigbehoefte niet bevredigd. Dit kan tot onrust en onderling zuigen leiden. Let erop dat alle hoeveelheden per bezoek ongeveer even groot zijn:
- Goede verdeling: Dagelijkse hoeveelheid: 8 l, hoeveelheid per bezoek 2 l; dat betekent 4 bezoeken van 2 l.
- Slechte verdeling: Dagelijkse hoeveelheid 8 l, hoeveelheid per bezoek 2,5 l; dat betekent 3 bezoeken van 2,5 l en één bezoek van 0,5 l.
Beperk de opname van melk tot maximaal 2 liter bij jonge kalveren (tot een leeftijd van 4 weken) en bij oudere kalveren tot max. 3-4 liter (op zijn vroegst op een leeftijd vanaf 5 weken).
- Vermijd te lage en te hoge concentraties melkvervangers!
Wanneer u minder dan 120 g MAT/l voert, bestaat er kans op verteringsproblemen omdat het eiwit niet goed stolt in de lebmaag. Bij concentraties van meer dan 160 g/l kan het zijn dat enkele melkvervangers niet goed oplossen of dat een te hoge osmolariteit in de gemengde melk tot onstekingen in de maag-/darmslijmvliezen leiden. Concentraties van 130 g/l tot 150 g/l drank zijn optimaal!
Belangrijk: Let erop dat de MAT-concentratie die u op de CalfExpert instelt, betrekking heeft op de kant-en-klaar gemengde melk: De instelling 150 g MAT-concentratie betekent 15% TS in het melkmengsel.
- Let op een goede temperatuur van de drank!
In de CalfExpert kunt u de temperatuur van de drank voor elke groep apart instellen. Temperaturen van 37-40 °C zijn ideaal. Controleer de mengtemperatuur in de PowerMixer met een digitale thermometer. Wanneer er afwijkingen zijn, klopt de ijking mogelijk niet. Herhaal de ijking.
- Vermijd sterke veranderingen in het voerprogramma!
Kalveren zijn gewoontedieren. Veranderingen in de hoeveelheid drank en de samenstelling moeten langzaam plaatsvinden. Dat geldt met name wanneer de kalveren bijvoorbeeld van de volle melk naar melkvervangers worden omgezet. Het omzetten van het ene voer naar het andere moet ca. één week, nog beter 10 dagen duren, zodat het spijsverteringsstelsel van de kalveren zich kan instellen op de nieuwe ingrediënten.
8. Aanleren van de kalveren
Na de installatie en ijking kunt u de eerste kalveren aan de automaat voeren. Over het algemeen geldt: Kalveren die al 4 weken en langer met emmers worden gevoerd leren het drinken aan de automaat relatief langzaam. Bij oudere kalveren moet men daarom rekening houden met meer werkinspanning. Beslis zelf of u deze inspanning wilt leveren of dat u deze kalveren gewoon verder met de emmer blijft voeren.
Jonge kalveren leren het drinken aan het HygiëneStation snel. Zo leert u de kalveren drinken aan het HygiëneStation:
- Begeleid het kalf naar het station door het kalf aan een vinger te laten zuigen (belangrijk: draag nieuwe latex handschoenen). Breng de bek naar de speen en neem de hand weg zodra het kalf aan de speen zuigt. De CalfExpert heeft op dit moment al melk geroerd en naar het HygiëneStation getransporteerd.
- In de regel bewegen de kalveren de speen. Wanneer het kalf de speen optilt, spuit de CalfExpert een kleine hoeveelheid melk in de bek van het kalf. Daardoor wordt het gestimuleerd om te drinken. Wanneer dit niet gebeurt, kunt u dit proces handmatig starten met behulp van de knop bovenop het HygiëneStation.
- Zodra het kalf vertrouwd drinkt, doet u een stapje terug en houd het kalf in de gaten. Leer het opnieuw aan wanneer het het contact met de speen verliest of niet verder drinkt.
- Zorg ervoor dat het kalf bij de eerste maaltijd de volledige hoeveelheid krijgt waar het per bezoek recht op heeft.
- Wanneer het kalf intensief drinkt kunt u al het volgende kalf gaan zoeken en naar het HygiëneStation brengen. U kunt alle kalveren die op dit moment drinkrecht hebben bekijken op het display van de drinkautomaat, in de CalfGuide-app of op het display van het HygiëneStation.
Hoe vaak moet u kalveren aanleren?
Over het algemeen geldt: hoe vaker u de kalveren naar het station brengt, des te langer zal het duren voordat de kalveren het station alleen en op hun gemak gaan gebruiken. De kalveren zien u als persoon dan als indicator: “Nu is er melk!” Dus beperk uw aanwezigheid! Een tweede keer aanleren na 12 uren moet in 80% van de gevallen voldoende zijn om de kalveren te wennen aan de techniek. De meeste kalveren kijken het drinken van de andere kalveren af.
9. Reiniging en onderhoud
Vooral bij het voeren van melk aan kalveren moet aan hoge hygiënische vereisten worden voldaan. Bacteriën in de melk vermenigvuldigen zich snel. Onder bepaalde omstandigheden kan het bacteriegehalte per 20 minuten verdubbelen.
In de CalfExpert worden alle melk transporterende onderdelen tot aan het HygiëneStation betrouwbaar gereinigd. Zelfs de speen wordt na elk bezoek aan de buitenkant met water afgespoten om speekselresten te verwijderen. Veel bedrijven vervangen de speen dagelijks om hem nog eens extra grondig te kunnen desinfecteren. Dat kan door de eenvoudige montage snel worden gedaan.
Er kunnen in het menu verschillende reinigingsparameters worden ingesteld. Daarbij worden twee verschillende reinigers (zuur en alkalisch) gebruikt. De alkalische reiniger zorgt voor perfecte reinheid en hygiëne en moet nadrukkelijk worden gebruikt. De zure reiniger lost kalkhoudende afzettingen op en verbetert op die manier het reinigingsresultaat. In de gebruiksaanwijzingen wordt uitgebreid beschreven hoe de reinigingsintervallen moeten worden ingesteld.
Het is absoluut noodzakelijk om het reinigingsresultaat dagelijks te controleren. Eventueel moet u handmatig nareinigen of de reinigingsparameters aanpassen. Er wordt ook aangeraden op de speekselbak van het HygiëneStation met een waterslang af te spoelen, wanneer daar grove melkresten, stro en dergelijke in zitten.
Naast de controle van de reiniging adviseren wij ook een dagelijkse technische controle van de CalfExpert. Slijtageonderdelen zoals speen of aanzuigslang moeten worden vervangen wanneer ze vervormd, beschadigd of zelfs wanneer ze vuil zijn en door het normale reinigingsprogramma van de CalfExpert niet meer schoon worden.
We adviseren minimaal eenmaal per jaar een complete service van uw CalfExpert-automaat uit te laten voeren door de bevoegde Holm & Laue-servicepartner.
10. Diercontrole en interpretatie van de alarmlijsten
Omdat de drinkautomaat veel werk in de kalverstal uit handen neemt ziet men de kalveren niet meer zo vaak als bij het traditionele voeren met de emmer. Het is daarom nuttig om een deel van de bespaarde tijd te steken in het observeren en de gezondheidscontrole van kalveren te investeren.
U wordt daarbij ondersteund door de CalfExpert met zijn alarmlijsten in het menu. Hij werkt met verschillende alarmparameters:
- gereduceerde opname van dranken
- gewichtsverlies
- tijd sinds laatste bezoek
- afnemende drinksnelheid
- aantal afgebroken bezoeken
Opvallende negatieve afwijkingen worden rood gemarkeerd in het display. U kunt de overeenkomstige alarmdrempels zelf instellen in het menu.
In plaats van u meteen op individuele kalveren te concentreren is het eerst zinvol om u in het algemene overzicht van de automaat een beeld te vormen van de volledige kudde. Daar wordt de informatie voor de hele kudde samengevat op de CalfExpert en vergeleken met de laatste 5 dagen (bijvoorbeeld het afroeppercentage van dranken, MAT-consumptie, gemiddelde drinksnelheid, afgebroken bezoeken, enz.). Na dit algemene overzicht kunt u dan de gegevens van de individuele kalveren bekijken.
De veelzijdige alarmparameters, de beschikbaarheid van alle informatie via de CalfGuide-app en het voortdurend bijwerken van de informatie over de kalveren nodigen uit tot het zeer veelvuldig bekijken van de kalverlijsten. Dat kan tijdrovend en stressvol zijn voor alle betrokkenen. In principe adviseren wij om de kalveren minstens tweemaal per dag te controleren.
Een controle van de elektronische lijsten moet in elk geval gepaard gaan met een visuele controle van de kalveren. Een bezoek in de kalverstal is onvervangbaar! We raden u ook aan om het hok binnen te gaan zodat de kalveren kort moeten opstaan, want u ziet meestal vanaf de voertafel niet of er eventuele ontlasting als gevolg van diarree aan de achterkant zit of dat de kalveren oppervlakkig ademhalen of hoesten.
Te vaak controleren van de kalveren nodigt uit om ze vaker dan nodig naar het station te brengen. Daardoor associëren de kalveren de persoon die controleert met een zoogster en hebben ze de mens nodig als impuls om naar het drinkstation te gaan (zoals al onder 8. “Aanleren van de kalveren” beschreven).
Bij zeer zieke dieren kan natuurlijk een intensievere verzorging nodig zijn. We verwijzen hier naar de zorgplicht die elke boer ten opzichte van zijn dieren heeft.
Wanneer u vóór en tijdens de ingebruikname van uw CalfExpert rekening houdt met deze 10 punten zult u veel plezier beleven aan uw nieuwe drinkautomaat. Laat u dus uitvoerig adviseren en stel uw vragen ook na de installatie aan uw Holm & Laue-dealer zodat u steeds beter wordt in het opfokken van uw kalveren.