Het beste krachtvoer voor kalveren ... - Krachtvoer deel 3
13. Juni 2022 — Algemeen, Kalveren voederen, Kalvermanagement — #Arbeidseconomie #Kalvermuesli #Krachtvoer #Management #Korrels #Droge TMR #Groei #Toenames
... bestaat niet! Maar droge TMR voor kalveren komt aardig dicht in de buurt!
Welk voer is dan het beste?
Natuurlijk hangt het altijd van de grondstoffen af die bij het mengen van het voer worden gebruikt. Maar ook de vraag van acceptatie door de kalveren is belangrijk, omdat we immers een zo vroeg mogelijke opname van het krachtvoer willen realiseren. Ten derde spelen ook de omgang en de planning van de werkzaamheden een rol bij het dagelijkse voeren. Met de droge TMR is er in alle opzichten een interessant alternatief.
In dit artikel gaat het over
Muesli of korrels?
Wij willen graag duidelijk maken dat wij bij Holm & Laue geen voorkeur ten aanzien van de verschillende krachtvoertypes hebben. Naast het klassieke voedermeel, dat nog vaak in eigen mengsels wordt gebruikt, worden ook gepelletiseerde kalverkorrels of kalvermuesli's aangeboden die zijn samengesteld uit diverse gemalen en in vlokken verdeelde componenten.
Ook wanneer er veel verschillende producten van de meest verschillende kwaliteiten en prijsklassen op de markt zijn, kunnen wij geen algemene prestatieverschillen tussen gepelletiseerd voer of kalvermuesli onderscheiden.
Voordelen van droge TMR voor kalveren
De betekenis van het ruwvoer in het kalvervoer hebben we al in het artikel “Powerfood voor de kalveren” vermeld. Maar vaak is het moeilijk om goed hooi te winnen en de kwaliteit van het kuilvoer is niet altijd optimaal voor kalveren. Daarnaast wordt zelfs een goed kuilvoermengsel voor koeien eerst niet graag gevreten door kalveren.
Daarom is het gebruik van droge TMR (TMR = Total Mixed Ration) in het kalvervoer de laatste jaren ingeburgerd geraakt. Dit voermengsel bestaat uit een mix van hoogwaardig krachtvoer en gehakseld stro, hooi of luzerne. Daarbij worden beide componenten, meestal door melasse, zo verbonden, dat de kalveren het kracht- en ruwvoer samen op moeten nemen.
De voordelen van de droge TMR zijn duidelijk:
- De ruwvoercomponenten zorgen voor een goede groei van de pens, een goede speekselvorming en vroeg herkauwen.
- De krachtvoercomponent zorgt in het afbraakproces door vetzuren met een korte keten ervoor dat de pensvlokken zich goed ontwikkelen.
- Het selecteren van individuele componenten is niet mogelijk. Daarom worden ruwvoer en krachtvoer in een optimale verhouding gevreten.
- Bovendien kan droge TMR lang worden bewaard en eenvoudig worden voorgeschoven.
- Het extra aanbieden van hooi of ander ruwvoer is op zijn minst in de melkfase meestal niet beslist noodzakelijk, dit kan echter worden gedaan als voorbereiding op de overgang van het voer naar het jongveerantsoen.
Droge TMR zelf maken
Naast kant-en-klaar gemengde producten van voerfabrikanten is het relatief eenvoudig om zelf TMR-rantsoenen voor kalveren te maken.
1e stap: Voeranalyses maken
Alle hier gegeven aanbevelingsstappen zijn afhankelijk van de beschikbare voercomponenten en hun kwaliteiten. Daarom is de analyse van de ingrediënten van de krachtvoercomponenten en evt. ook de kwaliteitsbepaling van het stro/hooi belangrijk.
Bij de berekening van het voermengsel van de droge TMR moet het uiteindelijke product ca. 10 MJ ME/kg en 15-17% ruw eiwit bevatten.
2e stap: Stro hakselen
Belangrijk hierbij is de ruwe vezelcomponent. Meestal wordt stro gebruikt. Goed weidehooi of luzernehooi zijn erg geschikt. Het gehakselde stro moet een lengte van ca. 20-30 mm hebben. Langere structuren zorgen er vaak voor dat de voltooide TMR weer ontmengt of dat de kalveren beginnen te selecteren.
Het stro kan bijv. in een voermengwagen worden gemengd totdat de juiste lengte is bereikt. Er dient bovendien op gelet te worden dat er geen voerresten in de mengwagen zitten waardoor de droge TMR later zou kunnen gaan schimmelen.
Wanneer het moeilijk is om de juiste lengte van het stro te realiseren of wanneer het stro na het mengen te stoffig is, kan ook gekocht gehakseld stro, dat van stof is ontdaan, worden gebruikt. Het wordt vaak in geperste plastic zakken aangeboden en kan daardoor ruimtebesparend worden opgeslagen. Bovendien wordt de stap van het verkleinen in de mengwagen geëlimineerd, die gemiddeld genomen zo’n 20 minuten in beslag neemt.
3e stap: Stro en melasse mengen
In de voermengwagen worden vervolgens stro en melasse (melasse-aandeel: ca. 5% van het voltooide mengel) gemengd. De melasse moet er later voor zorgen dat het krachtvoer aan het stro blijft plakken. Eventueel kan er ook nog ca. 1% plantaardige olie bijkomen voor het reduceren van stof. Het mengen moet zo lang duren totdat duidelijk zichtbaar is dat de vloeibare componenten goed zijn verdeeld en er geen klonten te zien zijn.
4e stap: Krachtvoercomponenten toevoegen
Vervolgens worden de krachtvoercomponenten in de mengwagen gedaan. Afhankelijk van het mengadvies kan men tussen de 20 en 30 gewichtsprocent stro met het resterende deel krachtvoer mengen. Wat het volume betreft, is een verhouding van 50% stro en 50% krachtvoer succesvol gebleken: één schep stro op één schep krachtvoer.
Afhankelijk van het mengconcept en de voermengwagen moet het voltooide mengsel alleen nog kort worden gemengd (een paar minuten), tot er een homogeen mengsel is gerealiseerd.
5e stap: Opslag
Een droge TMR (min. 80-90% DS) kan zonder problemen 1-3 maanden worden opgeslagen(natuurlijk afhankelijk van de kwaliteit van de ingrediënten). Sommige adviseurs adviseren bijv. ook om er ook poedermelk doorheen te mengen. Een dergelijk mengsel moet echter binnen enkele dagen worden verbruikt.
De opslag moet droog en afgesloten plaatsvinden. Dat betekent dat er geen schadelijke knaagdieren of vliegen toegang tot het voer krijgen. Opengesneden IBC-containers met deksel of bigbags hebben zich in deze bijvoorbeeld al bewezen.
Voeren van droge TMR
Droge TMR kan op dezelfde manier worden gevoerd als puur krachtvoer. Men begint al in de 2e levensweek met kleine hoeveelheden. Altijd zoveel als een kalf in één dag vreet. De voerbak moet bijna leeg zijn.
Wanneer de kalveren ca. 1,5-2 kg opnemen, kan men naar wens met het bijvoeren van een hoog prestatierantsoen van de koeien (afgestemd op ca. 25 l melk) beginnen. Dat dient in de speenfase of direct daarna te gebeuren.
Om redenen van arbeidsmanagement wordt in de kalverstallen vaak alleen droge TMR gegeven, eventueel in combinatie met hooi. Dat is oké, wanneer de kalveren niet langer dan 2 weken in de kalverstal blijven. Uiterlijk na het omstallen naar de jongveestal begint men dan met het aanbieden van het hoog prestatierantsoen van de koeien naast de droge TMR.
Bij een leeftijd van 4-5 maanden moet men de opname van droge TMR tot 3 kg per dag begrenzen. Natuurlijk dient op de ontwikkeling van de kalveren te worden gelet en dient er te worden gecontroleerd of de vastgestelde gewichtsdoelen zijn bereikt. Vanaf 6 maanden kan er meestal met de droge TMR worden gestopt.
